226: เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับการผ่อนรถ

การผ่อนรถเป็นการ “เช่าซื้อ” (Hire Purchase) หมายถึง เป็นการเช่าบวกกับคำมั่นที่จะขาย นั่นคือ เมื่อผ่อนครบทุกงวดเมื่อไร กรรมสิทธิ์ก็จะโอนไปยังผู้เช่าซื้อโดยอัตโนมัติ (ต่างกับ “ลีสซิ่ง” ซึ่งเป็น การเช่าบวก option to buy) บุคคลธรรมดาจะเช่าซื้อรถ แต่องค์กรธุรกิจจะลีสด้วยเหตุผลด้านภาษี

ค่าผ่อนรถจึงเปรียบเสมือนเป็นทั้งค่าเช่าใช้รถและค่าผ่อนรถไปด้วยในตัว ถ้าหากสุดท้ายแล้วไม่สามารถผ่อนได้ครบทุกงวด ถือว่าผู้เช่าซื้อผิดสัญญา ผู้เช่าซื้อจะสูญเสียสิทธิ์ในการเป็นเจ้าของรถไปอย่างถาวร และขอคืนเงินงวดก่อนๆ ก็ไม่ได้ด้วย เพราะถือว่าเป็นค่าเช่าใช้ในช่วงที่ผ่านมา (เช่าแบบแพงๆ) นั่นเอง

ค่าดาวน์รถมาตรฐานอยู่ที่ 25% ซึ่งสูงกว่าบ้านมาก อาจเป็นเพราะเสี่ยงกว่า เพราะรถเคลื่อนที่ไปไหนก็ได้ แต่บ้านหนีไปไหนได้ยาก

การคิดดอกเบี้ยผ่อนรถจะคิดแบบ Flat rate นั่นคือ จะตัดเงินต้นและดอกเบี้ยเท่ากันทุกงวดตลอดระยะเวลาเช่าซื้อ ไม่เหมือนกับการผ่อนบ้านซึ่งเป็นแบบ “ลดต้นลดดอก” ตัวอย่างเช่น ราคารถหักค่าดาวน์ 25% แล้วเหลืออีก 1 ล้านบาท ดอกเบี้ย 3% ระยะเวลาเช่าซื้อ 60 เดือน จะต้องผ่อน [1, 000, 000 + 1, 000, 000 x 3% x 5]/60 หรือเท่ากับต้องผ่อนเดือนละ 19, 166 บาท เท่ากันทุกเดือน โดยถือว่าเป็น เงินต้น 16, 666 บาทและดอกเบี้ย 2, 500 บาท เหมือนกันทุกงวด (ซึ่งต่างกับการผ่อนบ้านที่งวดแรกๆ จะเป็นดอกเบี้ยมาก เงินต้นน้อย ส่วนงวดหลังๆ จะกลับกัน)

ด้วยเหตุนี้ อัตราดอกเบี้ยผ่อนรถจะฟังดูต่ำกว่าดอกเบี้ยที่แท้จริง (แบบดอกเบี้ยบ้าน) วิธีง่ายๆ ที่จะคำนวณดอกเบี้ยที่แท้จริงของดอกเบี้ยผ่อนรถคือการคูณด้วย 1.8 โดยประมาณ เช่น ถ้าเขาบอกว่าอัตราดอกเบี้ยผ่อนรถคือ 3% ที่จริงแล้วมันคือ 3×1.8 = 5.4%

โดยปกติแล้ว ถ้าต้องการได้รถก่อนกำหนดโดยการนำเงินก้อนมาจ่ายงวดที่เหลือล่วงหน้า เราควรจะได้รับส่วนลดดอกเบี้ยที่เหลืออยู่ด้วย เพราะเป็นการคิดดอกเบี้ยแบบ flat rate ไม่เหมือนกับบ้าน ถ้าจ่ายเร็วขึ้น ก็ต้องได้ลดดอกด้วยครับ