Stock Commentary : TCAP

TCAP ในช่วงที่ผ่านมา ถือเป็นกรณีศึกษาที่น่าสนใจ ของธนาคารขนาดกลาง ที่พยายามเพิ่มความสามารถในการแข่งขันของตนเอง ด้วยการขยายขนาดของสินทรัพย์ เพื่อให้เกิดการประหยัดต่อขนาด จะได้มีโครงสร้างต้นทุนที่แข่งขันกับธนาคารขนาดใหญ่ได้

TCAP หรือ ทุนธนชาตนั้น ถือหุ้น ธนาคารธนชาต (TBANK) แค่ 50% (อีกครึ่งเป็นของธนาคารโนวาสโกเทีย) และมีบริษัทลูกอื่นๆ เป็นสถาบันการเงินรูปแบบต่างๆ ในเครือธนชาต รวมกับเป็นเครือข่ายสถาบันการเงินแบบครบวงจร

แต่เดิม ธนาคารธนชาต ถือว่าเป็นธนาคารพาณิชย์ขนาดเล็ก ซึ่งค่อนข้างเสียเปรียบ 4 แบงก์ใหญ่ ในแง่การแข่งขัน ซึ่งในระยะยาวแล้วแทบจะเป็นไปได้ยากที่จะแข่งได้ ในปี 2553 จึงมีการเข้าซื้อกิจการของธนาคารนครหลวงไทย เพื่อนำสินทรัพย์มารวมกันให้ใหญ่ขึ้น ซึ่งก็ช่วยให้ ธนชาต กลายเป็นธนาคารพาณิชย์ที่ใหญ่อันดับ 6 ซึ่งก็ยังถือว่าเป็นแค่ขนาดกลางแต่ก็ยังดีกว่าเป็นขนาดเล็กไปเรื่อยๆ

แต่การขยายขนาดด้วยการซื้อกิจการก็ไม่ใช่เรื่องง่าย ยิ่งเป็นธนาคารที่มีขนาดใกล้เคียงกันด้วยแล้ว ถือว่าเป็นการโหนเงินทุนกันเลยทีเดียว ทำให้ต้องร่วมทุนกับกลุ่มโนวาสโกเทีย และถึงแม้จะแบ่งกันเป็นเจ้าของแล้ว ธนาคารใหม่ที่เกิดขึ้นก็มีฐานทุนที่ดูไม่แข็งแรงมากนักเมื่อเทียบกับธนาคารไทยตัวอื่นๆ ธนาคารใหม่จึง operate ภายใต้ข้อสงสัยของตลาดมาตลอดว่าจะต้องเพิ่มทุนในที่สุดหรือไม่

ที่ผ่านมาบริษัทก็ยังรักษาสถิติไม่เพิ่มทุน เพื่อมิให้ผู้ถือหุ้นต้อง dilute เอาไว้ได้ แต่พอไม่เพิ่มทุน การขยายขนาดสินทรัพย์ต่อไปก็ต้องอาศัยการสร้างกำไรสะสม ซึ่งค่อนข้างช้า และการที่ยังเล็กกว่าธนาคารขนาดใหญ่อยู่ ทำให้สร้างกำไรสะสมได้ช้ากว่าธนาคารขนาดใหญ่ ถ้าปล่อยไว้ ขนาดก็จะเริ่มทิ้งห่างใหม่อีกเหมือนกัน จึงอาจไม่ใช่เรื่องดีก็ได้ที่ไม่ต้องเพิ่มทุน

เมื่อรวมกิจการกัน ก็ไม่ได้ทำได้ง่ายๆ แบบฝันเอา ต้องมีค่าใช้จ่ายในการรวมกิจการเก ิดขึ้น เช่น การปรับโครงสร้างองค์กร ปรับระบบไอทีใหม่ เพื่อรวมให้เป็นระบบเดียวกัน การตกแต่งสิ่งก่อสร้างใหม่ การที่บุคลากรจะถูกดูดออกไปจากองค์กรในช่วงเปลี่ยนผ่าน รวมทั้งปัญหาเรื่องวัฒนธรรมองค์กรที่ต่างกัน ทั้งหมดนี้ก่อให้เกิดแรงกดดันผลกำไรในช่วงที่รวมกิจการกันใหม่ๆ มากกว่าที่จะช่วยให้กำไรดูดีขึ้นได้เลย

ยิ่งมาเจอ NPL ในช่วงที่ผ่านมาเนื่องจากลูกค้าของพอร์ตเก่าสองรายแต่เป็นรายใหญ่ที่ล้มละลาย และมูลค่าของรถมือสองในตลาดที่ร่วงแรง ทำให้เกิด NPL ในสินเชื่อกลุ่มนี้อีก ทำให้ NPL ของบริษัทกลับเพิ่มขึ้น ซึ่งการเพิ่มขึนของ NPL เพียงแค่ 1-2% ของพอร์ตนั้นฟังดูเหมือนจะน้อย แต่จริงๆ แล้วมีผลต่อธนาคารค่อนข้างมาก เพราะธนาคารประกอบธุรกิจบนพื้นฐานของ High Leveraged ถ้าต้องตัดขาดทุนจากสินเชื่อแค่ส่วนเล็กๆ ก็จะกระทบฐานทุนในส่วนใหญ่ได้เลย เมื่อฐานทุนอ่อนแอลง ก็ขยายสินทรัพย์ก็ทำไม่ได้ เพราะจำเป็นต้องสะสมกำไรเพื่อกู้ฐานะของทุนขึ้นมาก่อนที่จะคิดเรื่องขยายตัว กลายเป็นโจทย์ที่ยากขึ้นไปอีกสำหรับธนาคารขนาดกลางที่จะต้องแข่งขันกับธนาคารขนาดใหญ่

อุตสาหกรรมนี้ size does matter จริงๆ ครับ